Hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà là yếu tố thiết yếu để bảo vệ an toàn cho các công trình và cộng đồng trước nguy cơ cháy nổ. Khi được lắp đặt đúng cách, hệ thống không chỉ giúp dập tắt đám cháy nhanh chóng mà còn giảm thiểu thiệt hại về tài sản và tính mạng. Tuy nhiên, việc tuân thủ các quy định về khoảng cách trụ nước, áp lực và lưu lượng nước là rất quan trọng để đảm bảo hiệu quả tối đa. Các công trình như khu công nghiệp, tòa nhà cao tầng, hay khu dân cư cần có hệ thống cấp nước chữa cháy đạt chuẩn để bảo vệ cộng đồng.
Hãy cùng Việt Xanh tìm hiểu chi tiết về các yêu cầu và quy trình lắp đặt hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà, nhằm xây dựng môi trường sống và làm việc an toàn hơn qua bài viết sau.
I. GIỚI THIỆU CHUNG VỀ HỆ THỐNG CẤP NƯỚC CHỮA CHÁY NGOÀI NHÀ
Hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà là một phần không thể thiếu trong các công trình xây dựng, đặc biệt là các khu dân cư, khu công nghiệp, nhà xưởng và các tòa nhà cao tầng… nơi có mật độ người sử dụng cao. Hệ thống này có nhiệm vụ cung cấp nguồn nước ổn định, đủ mạnh để dập tắt các đám cháy khi có sự cố xảy ra.
Hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà bao gồm các bộ phận chính như: bể chứa nước, trạm bơm, hệ thống ống dẫn, vòi chữa cháy, cùng các thiết bị khác để đảm bảo việc cung cấp nước chữa cháy hiệu quả. Việc thiết kế và lắp đặt hệ thống này cần phải đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe về kỹ thuật và an toàn phòng cháy chữa cháy.
Dựa vào áp lực của nước, hệ thống cấp nước chữa chữa cháy ngoài nhà được phân thành hai loại chính: Hệ thống áp lực thấp và hệ thống áp lực cao.
- Hệ thống áp lực thấp chủ yếu được ứng dụng cho các phương tiện chữa cháy cơ động như xe cứu hỏa và máy bơm chữa cháy.
- Ngược lại, hệ thống áp lực cao có thể được sử dụng để dập tắt đám cháy trực tiếp, hạn chế sự lan truyền của lửa hoặc kết nối với các hệ thống chữa cháy nội bộ trong công trình.
>>> Dựa vào quy trình thiết kế và lắp đặt hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà, nhiều công trình hiện nay kết hợp sử dụng hệ thống PCCC Sprinkler để tối ưu hóa khả năng chữa cháy. Tìm hiểu thêm về giải pháp này qua bài viết TẠI SAO HỆ THỐNG PCCC SPRINKLER LÀ GIẢI PHÁP AN TOÀN TỐI ƯU CHO CÁC CÔNG TRÌNH HIỆN NAY?
II. CÁC TIÊU CHÍ CẦN THIẾT ĐỂ XÂY DỰNG MỘT HỆ THỐNG CHỮA CHÁY NGOÀI NHÀ HIỆU QUẢ
Hai tiêu chí quan trọng mà hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà cần phải đáp ứng là áp suất tự do tối thiểu trong đường ống và lưu lượng cấp nước.
Hệ thống đường ống cấp nước chữa cháy ngoài nhà phải đảm bảo áp suất tự do tối thiểu trong đường ống không nhỏ hơn 10 mH2O. Để đảm bảo các phương tiện chữa cháy như máy bơm và xe chữa cháy có thể lấy nước hiệu quả, áp suất tự do trong đường ống phải đạt mức yêu cầu tối thiểu. Vì lý do này, các quốc gia trên thế giới đều có các tiêu chuẩn cụ thể về áp suất tự do trong hệ thống cấp nước chữa cháy.
Cùng với yêu cầu về áp suất, lưu lượng nước được cấp cũng là yếu tố quan trọng trong hệ thống chữa cháy ngoài nhà. Các công trình cao tầng và khu công nghiệp chứa nhiên liệu dễ cháy đòi hỏi lưu lượng cấp nước phải tương xứng với quy mô và tính chất cháy nổ của công trình.
Đối với mạng đường ống áp lực thấp, nước chữa cháy được lấy qua các trụ nước chữa cháy, đây là thiết bị chuyên dụng bao gồm các bộ phận chính như van, thân trụ và họng chờ, có kích thước theo tiêu chuẩn quy định. Các trụ nước chữa cháy được phân thành hai loại chính: trụ nổi và trụ ngầm.
Đối với hệ thống đường ống chữa cháy áp suất cao, cần phải được trang bị đầy đủ các máy bơm chữa cháy, cùng với các thiết bị hỗ trợ như nguồn điện, tủ điều khiển, công tắc áp lực,... đảm bảo khả năng khởi động hệ thống trong thời gian không quá 5 phút kể từ khi có tín hiệu báo cháy. Áp suất tự do tối thiểu trong mạng đường ống chữa cháy áp suất cao phải đủ khả năng tạo ra chiều cao tia nước đặc (tính bằng 0,8 lần chiều cao tia nước phun theo phương thẳng đứng) không nhỏ hơn 20 mét khi lưu lượng yêu cầu chữa cháy tối đa được phun qua lăng chữa cháy ở điểm cao nhất của tòa nhà.
Cục Cảnh sát PCCC phối hợp với Bộ Xây dựng sửa đổi quy định trong QCVN 06:2020/BXD, nâng mức lưu lượng cấp nước chữa cháy ngoài nhà lên 100 l/s, tương đương với các quốc gia như Singapore (133 l/s) và Mỹ (hơn 95 l/s). Quy chuẩn này có hiệu lực từ 01/7/2020, nhưng chưa đủ thời gian để đánh giá hiệu quả của việc áp dụng hệ thống mới.
Chỉ khi hệ thống đáp ứng được các tiêu chí này, hệ thống chữa cháy áp suất cao mới được chấp thuận và đảm bảo hiệu quả trong công tác phòng cháy chữa cháy.
III. TẦM QUAN TRỌNG CỦA HỆ THỐNG CẤP NƯỚC CHỮA CHÁY NGOÀI NHÀ
Khi xảy ra sự cố cháy nổ, một trong những yếu tố quyết định đến việc kiểm soát và dập tắt đám cháy nhanh chóng chính là nguồn nước. Nếu không có một hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà hiệu quả, nguy cơ thiệt hại tài sản và mất mát về tính mạng sẽ rất lớn.
1.Đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản
Hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà giúp cung cấp nước liên tục và ổn định, cho phép lực lượng cứu hỏa nhanh chóng dập tắt đám cháy, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản. Đây là yếu tố quyết định trong việc kiểm soát đám cháy ngay từ giai đoạn đầu, tránh để ngọn lửa lan rộng và gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
2.Tăng cường hiệu quả cho công tác chữa cháy
Các trụ nước cứu hỏa thường được đặt ở các vị trí chiến lược xung quanh công trình, giúp lực lượng chữa cháy dễ dàng kết nối và sử dụng nguồn nước. Hệ thống này còn hỗ trợ các thiết bị chữa cháy tự động, như sprinkler, hoạt động hiệu quả trong việc ngăn ngừa đám cháy lan rộng, đặc biệt tại các khu vực khó tiếp cận.
3.Đảm bảo tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn pháp lý
Theo tiêu chuẩn TCVN 3890:2023, các công trình phải được trang bị hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà với áp lực và lưu lượng đủ lớn. Điều này không chỉ đảm bảo an toàn mà còn tránh các rủi ro pháp lý cho chủ sở hữu công trình, nâng cao uy tín và tính chuyên nghiệp của đơn vị quản lý.
4. Ứng phó với các tình huống khẩn cấp và tự chủ trong chữa cháy
Trong các khu vực không có kết nối trực tiếp với nguồn cấp nước công cộng, hệ thống này có thể sử dụng bể chứa nước chữa cháy riêng để đảm bảo cung cấp đủ nước trong tình huống khẩn cấp. Điều này cực kỳ quan trọng trong các khu vực xa trung tâm hoặc các khu vực có cơ sở hạ tầng cấp nước yếu.
>>> Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp toàn diện để nâng cao an toàn cháy nổ cho tòa nhà, HỆ THỐNG TĂNG ÁP CẦU THANG VÀ HÚT KHÓI HÀNH LANG sẽ là sự lựa chọn hoàn hảo. Khám phá chi tiết về các hệ thống này tại ĐÂY để bảo vệ hiệu quả không gian và tính mạng trong mọi tình huống.
IV. CÁC LOẠI CÔNG TRÌNH CẦN LẮP ĐẶT HỆ THỐNG CẤP NƯỚC CHỮA CHÁY NGOÀI NHÀ
Theo TCVN 3890 -2023, các loại công trình cần lắp đặt hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà bao gồm:
- Đô thị, khu kinh tế, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và các khu chức năng khác theo quy định của pháp luật hiện hành thuộc thẩm quyền phê duyệt của cấp huyện trở lên.
- Trụ sở cơ quan Nhà nước các cấp, nhà làm việc của doanh nghiệp, tổ chức chính trị xã hội, nhà văn hóa, nhà cho mục đích tôn giáo cao từ 6 tầng trở lên hoặc khối tích từ 5000m3 trở lên.
- Nhà chung cư, nhà tập thể, nhà ở ký túc xá, nhà hỗn hợp cao từ 6 tầng trở lên hoặc khối tích từ 5000m3 trở lên.
- Nhà trẻ, trường mẫu giáo, mầm non từ 100 cháu trở lên hoặc khối tích từ 3000m3 trở lên.
- Khách sạn, nhà nghỉ, nhà trọ, cơ sở lưu trú khác được thành lập theo quy định của pháp luật hiện hành cao từ 6 tầng trở lên hoặc khối tích từ 5000m3 trở lên.
….
Chú thích:
- Trong các ngôi nhà nếu có sự chênh lệch về chiều cao như đã nêu ở trên thì hệ thống đường ống cấp nước chữa cháy chỉ cần được thiết kế cho phần nhà có chiều cao quy định.
- Trong nhà sản xuất có các cấp độ chịu lửa I và II, và sản xuất các loại hàng hạng D, E, thì hệ thống đường ống cấp nước chữa cháy chỉ cần được lắp đặt ở phần nhà chứa hoặc sản xuất các vật liệu dễ cháy.
Không yêu cầu thiết kế hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà trong các trường hợp sau:
- Các cơ sở sản xuất hoặc kho lưu trữ các chất dễ cháy, nổ khi tiếp xúc với nước.
- Các nhà máy có cấp độ chịu lửa I, II, và sử dụng thiết bị làm từ vật liệu không cháy trong quá trình gia công, vận chuyển, lưu trữ, và bán các sản phẩm không cháy.
- Các cơ sở sản xuất hạng D, E với cấp độ chịu lửa III, IV, V và có khối lượng không quá 1.000m³.
- Các nhà tắm, nhà giặt công cộng.
- Các kho hàng làm từ vật liệu không cháy, chứa các sản phẩm không cháy.
- Các trạm máy bơm và trạm lọc trong hệ thống thoát nước bẩn.
- Các cơ sở sản xuất và các nhà phụ trợ trong công trình công nghiệp không có hệ thống cấp nước sinh hoạt hoặc sản xuất, và việc cung cấp nước chữa cháy được thực hiện từ các nguồn bên ngoài, như sông, hồ, ao hoặc bể chứa nước dự trữ.
>>> Để hiểu rõ hơn về vai trò quan trọng của hệ thống báo cháy và các loại hệ thống báo cháy khác nhau, bạn có thể tham khảo thêm bài viết TẠI SAO LẮP ĐẶT HỆ THỐNG BÁO CHÁY TÒA NHÀ LÀ GIẢI PHÁP BẢO VỆ TỐI ƯU?
V. THIẾT BỊ LẮP ĐẶT CHO HỆ THỐNG CẤP NƯỚC CHỮA CHÁY NGOÀI NHÀ CẦN TUÂN THỦ NHỮNG QUY ĐỊNH GÌ?
Trong quá trình lắp đặt hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà, cần đặc biệt chú ý đến các thiết bị và yêu cầu kỹ thuật sau:
1.Trụ nước chữa cháy ngoài nhà:
Việc bố trí các trụ nước chữa cháy ngoài nhà phải tuân thủ những quy định nghiêm ngặt sau đây:
- Trụ nước cần bố trí dọc theo các tuyến giao thông, với khoảng cách giữa các trụ không vượt quá 150m.
- Mỗi trụ phải được đặt cách ít nhất 5m so với mặt đường và ưu tiên lắp đặt tại các điểm giao nhau như ngã ba hoặc ngã tư. Nếu trụ được lắp đặt ở hai bên đường, khoảng cách từ trụ đến mép đường không được quá 2,5m.
- Hệ thống ống cấp nước chữa cháy cần được chia thành các đoạn, mỗi đoạn không nên có quá 5 trụ nước.
Trong các khu công nghiệp, đô thị hoặc khu dân cư, nếu lưu lượng nước chữa cháy không vượt quá 20 lít/giây, khoảng cách giữa hai trụ nước chữa cháy không được vượt quá 120 m.
2.Van khóa nước:
Các van điều khiển nước, bao gồm cả van khóa ở các nhánh đường ống và các van chính từ đường ống cấp, phải được bố trí sao cho mỗi đoạn ống không có quá 5 họng chữa cháy trên cùng 1 tầng của công trình.
3.Áp lực nước:
- Đối với hệ thống cấp nước chữa cháy áp lực thấp, áp lực tự do tại các điểm lấy nước từ mặt đất không được thấp hơn 10m cột nước.
- Đối với hệ thống cấp nước chữa cháy áp lực cao, áp lực tự do tại miệng lăng của họng chữa cháy phải đảm bảo ở mức cao nhất , tại vị trí xa nhất của ngôi nhà cao tầng, với cột nước không được thấp hơn 10m, nhằm đảo bảo hiệu quả dập tắt đám cháy.
Hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà là yếu tố quan trọng đảm bảo an toàn cho con người và tài sản. Việc tuân thủ quy trình và tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ giúp hệ thống hoạt động hiệu quả, sẵn sàng ứng phó với mọi rủi ro. Để đạt được điều đó, hãy lựa chọn đơn vị uy tín và chuyên nghiệp để triển khai ngay từ đầu. Nếu bạn cần thêm thông tin chi tiết hoặc tư vấn chuyên sâu về lắp đặt hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà, đừng ngần ngại liên hệ với Việt Xanh ngay hôm nay!
>>> Hãy cùng Cơ Điện Lạnh Việt Xanh tìm hiểu thêm về các giải pháp an toàn PCCC để đảm bảo một môi trường làm việc và sinh hoạt an toàn tại ĐÂY.
